We zijn op de Veluwe.
Het is fijn hier, we hebben heerlijk gewandeld, een superfijne kamer en erg lekker gegeten.
Maar we vertrokken eind van de morgen met een zwaar gemoed want onze bevriende buurman André is vanmorgen overleden. Rustig en vredig, in het ziekenhuis in het bijzijn van zijn lief Joke en z’n familie. Gistermiddag waren we al op de hoogte gebracht dat dit vanmorgen ging gebeuren, we moesten er dan ook de hele tijd aan denken, het greep ons.
Terwijl ik vanmorgen de as van Jasper ophaalde en we die thuis op z’n plekje plantten, hadden we kaarsen aan voor Jaspertje en voor André. Het was een surrealistisch aanvoelende dag vandaag. Maar Jasper is ‘veilig thuisgekomen’ en Andre is ‘veilig op reis gegaan’.
We waren veel betrokken bij André en Joke samen, de voorbije maanden. Dejan is gisteren nog even bij André z’n bed gaan zitten in het ziekenhuis. Dat had hem goed gegaan, ik ben dankbaar dat mijn lieverd dat gedaan heeft. We hadden geen oppas voor Freek dus ik kon niet mee. Zondag -ook op bezoek in het ziekenhuis- was André al behoorlijk op, maar het verschil met gisteren was groot. Hij belde ons ook nog een paar keer vanuit het ziekenhuis, dan wilde hij even kletsen. En dan klonk hij in eerste instantie heel helder, maar al gauw was hij was doodmoe. Hij was op. We zijn opgelucht dat het afzien voorbij is voor hem.
Precies twee weken geleden zat hij nog voor zijn wekelijkse bakkie en bijklets bij ons op de bank. Geanimeerd en expressief als altijd. We vonden wel dat hij er toen slecht uit zag, ineens meer dan daarvoor ook. Een paar dagen later belandde hij in het ziekenhuis en daar heeft hij dan vanmorgen het leven losgelaten.
Vijf jaar lang, sinds we hier kwamen wonen, hebben we een vriendschappelijk burencontact met hem gehad. Aan de telefoon vandaag herinnerde Joke ons ook aan alle dierbare momenten die we met z’n vieren hebben gedeeld. Borrelmiddagen op zaterdag aan onze eettafel. Koffie op onze daktuin afgelopen maart, bij de eerste warme lentedag. We hadden een heel fijne dag bij Joke in Gorinchem, eind vorige zomer. En we hebben voordat hij een relatie kreeg, heel wat hapjes gegeten samen met André bij ons. Ook met z’n vieren geluncht en geborreld bij Pimpelmees, een fijn tentje in onze omgeving. We zouden nog met z’n allen naar de Waalkade gaan, dat wilde André graag. Maar de tijd en zijn heel erg zieke lijf haalden hem in, dat plannetje is niet meer gelukt.
We hebben veel verhalen van hem gehoord in die vijf jaar. Over zijn jeugd in Bottendaal – hij heeft ons zijn geboortehuis laten zien en de basisschool op de Groenestraat. Over zijn lange tijd in Rotterdam, over o.a. zijn werk als maatschappelijk werker in het ziekenhuis en zijn terugkeer naar Nijmegen. Hij vond zingen leuk. En toen we vorig jaar op ons 4Daagse-boek-feestje zaten mee te galmen met z’n allen met Nijmegen van Ronnie Ruysdael hoorde ik ineens -ik vergeet ‘t nooit meer- een 2e stem achter mij luid en duidelijk. Dat was André. We moesten zo lachen samen met hem, het kwam er vol overgave uit en klonk fantastisch.
Veel gemopper ook, tijdens al die bijkletsmomenten bij ons. Over van alles. Dat konden we goed, over de zorg en de politiek vooral. Intense en eerlijke gesprekken waren er ook, over zijn ziekte (hartfalen), zijn zorgen en zijn angst rondom het einde.
Vanmorgen kreeg André het zoals hij het wilde; een rustig einde. Omringd door de mensen die hem dierbaar zijn.
Toen hij net was overleden, kwam de regen met bakken uit de hemel in Nijmegen. Een uur later vertrokken wij naar de Veluwe. En terwijl we met de trein wegreden uit onze stad -die nu een markante inwoner armer is- werd het steeds lichter. Symbolisch. Dat het eerst om te janken was, maar daarna oké. Rust, vrede, het is goed zo.
Toen we van Joke hadden gehoord hoe rustig het gegaan was, waren er natuurlijk tranen maar ook opluchting. Vooral voor hen allebei. De bezorgdheid laten we nu los, de unieke herinneringen als buur-vrienden houden we vast.
Ik heb Joke gevraagd of het al bekend mag zijn dat André is overleden en dat was prima. Ik heb vervolgens een berichtje gestuurd naar een benedenbuuf die ik gisteren nog even sprak. En nu krijgt zijn overlijden een plekje hier. Om erbij stil te staan. We staan stil met rust en dankbaarheid. Dat we hem meegemaakt hebben, later ook samen met Joke. En dat we hem tot het laatst onze warmte konden laten voelen. ‘Dat gaf hem echt rust’, zei Joke vandaag tegen ons aan de telefoon.
Die André…
En ja, die lieve Jasper-beer van ons is dus weer thuis vanaf vanmorgen.
Wij zijn nu dus even op minivakantie en dat kon niet troostrijker uitpakken dan op dit moment. Zometeen gaan we met een flesje wijn buiten zitten, in de schemer, hopend op hertjes in het veld. Vanmiddag zagen we er een in ‘t bos. Veluwe he, we waren het gewend van onze jaren in Dieren. En met dat wijntje zullen we proosten op dierbare herinneringen, een vredige reis voor André en een goeie thuiskomst van onze Jasper.
Vanaf de mooie Veluwe (bij Apeldoorn): proost, op het leven. Het kan maar zomaar voorbij zijn.
Kiki
