Nieuwjaar…
In de Servisch Orthodoxe kalender (Dejan mijn husband is Servisch) is het vandaag pas nieuwjaar. Voor ons voelt dat ook zo. Wij lopen achter in de tijd, sinds de dood van (onze lieve hond) Dirk.
Vandaag probeerden we de ‘werkelijke’ tijd weer een beetje mee te nemen in onze dag, en begonnen we aan ons ‘Nieuwe Normaal’. Een leven zonder Dirk om ons heen. Oke: we leefden natuurlijk al verder vanaf het moment dat Dirk, liggend in mijn armen bij ons op de bank, zachtjes ademde, en daarna niet meer ademde. Maar in onze harten ging het leven vanaf dat moment gewoon niet verder. De tijd bleef steken. Dirk, Jochem de dierenarts, wijzelf: hier in huis viel alles (even) stil op vrijdag 4 januari 2019 om 14.22 uur.
Vandaag, 10 dagen na de dood van ons hondenkind, draaiden wij de pagina’s van de kalender weer om naar de werkelijkheid van nu. We waren door de intense zorg voor (en om) Dirk en door het overspoelende verdriet om zijn dood, letterlijk op Nieuwjaarsdag blijven steken met het omdraaien van de soepkalender in de keuken.
Aarzelend ging ik vanmorgen van 1 januari via boerenkoolsoep, kerriesoep, mosterdsoep en meer, blaadje voor blaadje en soep voor soep naar vandaag.
Maandag 14 januari. Tien dagen zonder Dirk. Hoe bestaat het.
In elk geval: het bestaat. Vandaag stapten wij weer op de ‘trein van het leven’. We begonnen weer aan een ritme. We maakten een weekplanning – er zijn 3 jarigen deze week / we gaan naar Nijmegen (reumatoloog + lunchen bij Philipse) / er staat een wandelafspraak met Anita (fijn!) / er staan veel wandelafspraakjes met mijn geliefde (ook erg fijn!) / een afspraak bij de huidarts (jaarlijkse check n.a.v. reuma-medicatie) / we moeten de financiën doen / we hebben de pleegkids komend weekend / we moeten werkdingen doen / het huis moest gepoetst vandaag / we willen beginnen met het voorbereiden van mijn werkplekje in de trapkast (na het opmeten ziet het er hoopvol uit, troostrijk!) / de kippetjes moesten een schoon nachtholletje vandaag / we moeten grote boodschappen doen morgen / we willen gezond eten etc. etc. etc.
We zijn op de trein gesprongen, maar wel de allerlangzaamste. We doen weer mee aan alledag, maar wel op ons zachts. Want zoveel (bijna alles eigenlijk) doet nog zeer. En is iets fijn, dan doet het daarna meteen alweer pijn. ‘Rouwen’ noemen ze dat geloof ik.
Er komen nog steeds lieve berichtjes op ons af. En lieve gebaren. Kookmaatje Martine, ‘hoe we de afgelopen week waren doorgekomen en of ik zin had om binnenkort effe een bakkie troost te gaan halen samen’. Nicht Judit die een lief mailtje stuurde, kaartjes, buurtjes die even bij het grafje van Dirk willen kijken. Alles troostrijk ook weer.
Soms komt iets ook dof aan. Iemand die schreef: ‘Lijkt me zo kaal, zo zonder hond’.
Die voelde bot. Het is kaal zonder kerstboom. Maar onze hond had een naam, en ja, het is hartstikke verdrietig zonder DIRK. Toen ik het Dejan liet lezen (hij is altijd ‘neutraal’ met dit soort dingen) zei hij: ‘What was she thinking…?!’. Datzelfde vroeg ik me ook af. Het antwoord kan ik niet weten, ik weet alleen dat ie koud binnenkwam. En dat ik dan denk: dat stomme whatsapp! Een berichtje is hup, snel, zo gestuurd. Klaar ben je. En een ander zit ermee. Laat me liever met rust als je het niet een beetje zachter kan verwoorden, denk ik dan stiekem. Onredelijk van mij waarschijnlijk. En dat zal me een biet wezen. Want een ding weet ik: als ik iemand die verdriet heeft een berichtje moet sturen, neem ik de tijd en wik en weeg ik mijn woorden met liefde en vanuit ‘meevoelen’, niet vanuit ‘even snel een hartelijk appje sturen en klaar’. Ik zeg niet dat het op die manier gegaan is, maar zo las het wel. En dat helpt niet, dat hindert. Stomme WhatsApp!
In de categorie ‘komt koud aan’ ook een veelgehoord advies (zelf nu 1 keer gehoord, maar andere hondenmensen die in de rouw zijn, klaagden er op een forum steen en been over): ‘Zo snel mogelijk je normale ritme weer oppakken’. Ik snap ‘m wel hoor, die goede bedoeling, oh zeker.
Maar hoe doe je dat? Hoe doe je dat, als dat ‘normale ritme’ in bijna alles, de hele dag door en overal waar je komt, werd gestuurd door die lieve, intens geliefde harige opdonder die er niet meer is?
Ik bedoel: ineens hoeven we er niet meer vroeg uit, hoeven we er ook niet meer laat uit, hoeven we er zelfs niet meer tussendoor uit, hoeven we er 4, 5 keer per dag helemaal niet meer uit. Ineens hoeven we niet meer 5 keer per dag voer voor Dirk te maken (omdat hij altijd maag-darmproblemen had, kreeg Dirk kleine porties verspreid over de dag), ineens kan de voordeur open blijven staan als iemand aanbelt, de achterdeur kan ook open blijven, 20 keer per dag kijken waar Dirk uithangt in huis is niet meer nodig, 8 keer per dag de blaadjes, takjes, mosjes en grasjes die Dirk in z’n warrige vacht meenam van de vloer en banken plukken dat is al niet zo min nog nodig. Spontaan met meneertje naar buiten sjezen omdat (honden)vriendinnetje Simba voorbij komt en Dirk naar haar toe wil, hoeft ook niet meer. Laat staan ontelbare keren per dag je fluffy vent kusjes geven op z’n kop, kriebelen achter z’n oortjes, over z’n buik aaien, tegen je aan voelen ploffen, vermaken met zijn speeltjes, vermanen bij zijn streken, verwarmen met je hart.
Het ritme weer oppakken, is na de dood van je hond nogal onmogelijk. Je hond WAS namelijk dat ritme. En dat ritme is er niet meer, dat is doodgegaan. En dat voel en merk je tot op het bot.
Toen mijn vader overleden was, dacht ik na een week even heel kort – een fractie van een seconde – ‘effe pa vertellen’ en toen besefte ik dat dit nooit meer kon. Dat deed zeer. Nu hebben Dejan en ik tientallen keren per dag van die momenten die zo met je vergroeid zijn, dat je ze pas beseft als ze niet meer hoeven en niet meer kunnen.
Er zijn mensen die de leegte, de stilte en de totaal veranderde dagstructuur zo ondraaglijk vinden, dat ze meteen weer een hond zoeken. Onze dierenarts – we hadden een ‘afrondingsgesprek’ vrijdag, Dirk z’n dood is ook bij hem nog flink blijven hangen, zei hij – vertelde ons dat hij soms mensen meemaakt die helemaal over hun toeren zijn bij het overlijden van hun hond(enkind) en dan vervolgens 2 dagen later al op de stoep staan voor de eerste controle’s van hun nieuwe pup. Kun je je afvragen waar ze zo snel een pup vandaan toveren, ik vrees het ergste…Iets met broodfokkers vrees ik. Maar ik kan me best voorstellen dat sommige mensen echt niet kunnen leven zonder de dagstructuur met een hond en acuut een ‘troosthond’ zoeken. Onverstandig, met haast aan een hond, maar ik snap de ‘wanhoopsdaad’.
En ja, ook wij vermoeden – nu al – dat we over een tijd (NIET een tijdJE)weer een hond willen. Het leven met een hond is zo vrolijk, liefdevol, zacht, speels, heerlijk voorspelbaar, grappig onvoorspelbaar en ‘zinvol’! Je huis is op zo’n speciale manier gevuld met energie en lief leven…! En ja, ook wij willen dan weer een pup, zodat we weer zo lang mogelijk de tijd hebben met het beesie en we weer naar puppycursus mogen enzo. En jahoor, het wordt dan weer een dwergschauzertje als het aan ons ligt (dan wel een meisje en zwart, om geen letterlijke ‘kopie van Dirk’ te krijgen). En ja. We weten zelfs al hoe ‘ze’ dan moet heten (dat heeft alles met Dirk en deze dagen te maken).
Maar ondanks dat ‘vermoeden over straks’, voelen we in het hier en nu dat we er niet aan moeten denken op dit moment. Dat we alleen maar aan Dirk kunnen denken, en dat we het leven zonder Dirk sowieso goed op z’n plek willen hebben, voordat wij weer gaan beginnen aan ‘familie-uitbreiding’. Dirk moet stap voor stap en in de loop van de tijd, in ons hart meegaan met ons dagelijks leven, zonder dat het nog zo vreselijk zeer doet als nu. Zover zijn we nog lang niet. En by the way: we willen onze ‘vrijheid’, die nu nog afschuwelijk voelt, tegen die tijd waarschijnlijk ook eerst (met plezier, niet met pijn) hebben benut en een korte ‘droomvakantie’ (treinen door Oostenrijk) hebben kunnen doen voordat wij weer een harige handenbinder in ons hart en huis verwelkomen. Maar dat Dirk op termijn een ‘zusje’ (of broertje, als het zo loopt) krijgt, dat vermoeden we wel. En dat geeft ook een beetje ‘hoop’. Meer dan dat, is het ook niet.
Een eerste echte stap in een leven zonder Dirk (fysiek) om ons heen, die hebben we vandaag gemaakt. We pakken ons ritme niet op, we bouwen aan een nieuw ritme. Ons Nieuwe Normaal. We rouwen om Dirk en terwijl we dat doen, leven we het leven verder. En dat is al uitdaging genoeg voor nu.
In ons weekrooster van deze week, staat op zondag a.s. voor ‘s avonds als de pleegmannetjes weer naar Nijmegen zijn: ‘Week 1 van ons Nieuw Normaal overleefd, afsluiten met een drankje’. Er vanuit gaande dat wij in navolging van vandaag, zacht & zeker verdergaan in deze week, en zondag een oke gevoel hebben over hoe de week is gegaan, er vanuit gaande (hopend vooral, vertrouwen is nog wat hoog gegrepen) dat het leven voor ons niet nog meer heftige aardbevingen in petto heeft voor dit moment, kijk ik al een beetje uit naar zondagavond.
Die Dirk… ★
